پیش‌نوشت: وقتی پای سینما وسط باشد، من را می‌شود در دسته‌ی فراریان از هالیوود و مخصوصا گونه‌ی صرفا تجاری هالیوود جا داد؛ از آن‌هاش که خودشان هم وقت چندانی برای پیداکردن فیلم‌های مستقل خوب، مخصوصا فیلم‌های مستقل خوب غیرانگلیسی‌‌زبان ندارند. این می‌شود که به خاطر احساس خسارتی که از سعی و خطا‌ها بهم دست می‌دهد -وقتی پای فیلم‌دیدن در میان باشد- آدم محافظه‌کاری از آب درمی‌آیم. نتیجه‌اش اینکه در هفت سالی که از ایران خارج شده‌ام پنج شش بار بیشتر به سینما نرفته‌ام و معتاد شده‌ام به اینترنت به عنوان تنها محلی که می‌شود توش لااقل گشت و نقد‌ها را خواند و هر به چندی فیلم‌های خوب را سوا کرد.
پخش آنلاین فیلم با موبی
موبی (MUBI) را دوستم لوچیو به من معرفی کرد. این وبسایت با اینکه در نگاه اول یک وبسایت پخش آنلاین فیلم نوعی به نظر می‌آید، کاملا منحصر به فرد است. طوری که من تجربه کردم موبی جایی‌ست که می‌شود قسمتی از سینمای خوب را درش پیدا کرد. دو فرق اساسی این وبسایت با نمونه‌های مشابهش در این است که موبی از الگوریتم و محاسبه‌ی میزان محبوبیت فیلم‌ها برای طبقه‌بندی و در معرض دید قراردادن‌شان استفاده نمی‌کند. و اینکه با ورود به آن به هیچ وجه نمی‌توانید انتظار یک فهرست بلند از فیلم‌های موجود در بازار فیلم باشید. در واقع انتخاب‌تان خیلی هم محدود است: تنها ۳۰ فیلم.
موبی در سال ۲۰۰۷ توسط یک کارآفرین ترک به نام افه کاکارل -اگر درست خوانده باشم- با نام اولیه‌ی Auteurs به معنی «کارشناسان» راه‌اندازی شد. Auteurs بیشتر از هر چیز یک شبکه‌ی اجتماعی آنلاین برای عشاق فیلم بود که بعدها در سال ۲۰۱۰ با رویکردی متفاوت به موبی تغییر نام داد. این وبسایت که توسط راجر ابرت منتقد سرشناس سینما هم مورد تحسین قرار گرفت، در سال رونمایی‌اش جایزه‌ی وِبی را به عنوان بهترین وبسایت فیلم و سینما دریافت کرد. بعد از ۵ سال تعداد مشترکین این وبسایت در سال ۲۰۱۵ به ۷ میلیون نفر رسید.
اعتقاد کارکل این است که در عصر انبوهی محتوا کاربران به دنبال خدماتی هستند که امکان الک‌کردن و تصفیه‌ی اطلاعات را به نیابت از آن‌ها انجام دهد. موبی با این هدف و به نیت نمایش «سینمای خوب» در واقع جشنواره‌ای خانگی را برای سینمادوستان ساخته و پرداخته کرده. گردانندگان این وبسایت با شعار «برتری کیفیت بر کمیت» هر روز یک فیلم برگزیده را تنها به مدت ۳ ماه به فهرست سی‌تایی فیلم‌های در حال پخش اضافه کرده و یک فیلم را -بعد از اتمام نمایش سی‌روزه‌اش- از آن کم می‌کنند. این فیلم‌ها که توسط یک هیئت بررسی انتخاب می‌شوند، ترکیب متنوعی از فیلم‌های برجسته‌ی تاریخ سینما، سینمای مستقل، سینمای اقلیت و فیلم‌های کوتاه تولید‌شده در سرتاسر جهان را به مخاطبان‌شان عرضه می‌کنند.
نکته‌ای برای دوستان ساکن ایران: هرچند امکان اشتراک و دیدن فیلم‌های موبی برای دوستان ساکن ایران به احتمال زیاد ممکن نیست، امکان دسترسی به بلاگ این وبسایت و اطلاع از نام فیلم‌هایی که در موبی به نمایش در می‌آیند حسابا باید وجود داشته باشد. استفاده از این وبسایت به عنوان فهرست و پیداکردن فیلم‌ها از راه‌های دیگر می‌تواند یک راه باشد برای شروع این مکاشفه در بند تحریم.
سینمای خوب چیست؟
از نظر من جواب این سوال را باید بشود به محصولات فرهنگی دیگری مثل داستان کوتاه و رمان و تئاتر هم بسط داد. این جواب هم شخصی است البته. از آدم به آدم فرق می‌کند. نمی‌شود گفت همه باید از انجام یک کنش مشخص فرهنگی یک چیز مشخص و یک‌شکلی دست‌شان را بگیرد. یکی می‌خواهد سرگرم شود، یکی می‌خواهد فکر کند، یکی هم می‌خواهد فکر نکند وقتی می‌نشیند پای یک فیلم. چیزی که من می‌فهمم این است که وقتی پای تجارت و سیاست پشت سینما وسط باشد، آخرین چیزی که تولیدکننده‌ها و بنگاه‌های اقتصادی پشت‌شان بهش فکر می‌کنند تامل‌برانگیزی و اسباب‌اندیشه‌بودن محصول است. این می‌شود که شخصا ترجیح می‌دهم به جای محدودکردن تعریفم از سینمای خوب، سینمای بد را بشناسم. سینمای بعد از نظر من سینمایی است قابل بازتولید، تکراری از هر جهت و متمرکز بر سطحی‌ترین و صنعتی‌ترین تعاریف از «هنر». سینمایی که گردانندگانش بتوانند با اندکی تغییر در تیم تولید یا دست‌بردن‌های جزئی در داستان یک محصول مشابه را بزک کنند و بیاندازند به جان ملت؛ محصولی که در بطن‌اش ایده‌آل‌های اجتماعی، سیاسی و فردی مشابهی را تبلیغ کند، در کنسرت هژمونی رسانه‌ای سهم خود را درست اجرا کند و در نهایت پروژه‌ی یک‌دست‌سازی جامعه‌ی بشری/مصرفی را طوری که باید پیش ببرد؛ محصولی علیه تنوع دید و رویکرد انتقادی به زندگی. اگر این گونه از سینما را بگذاریم کنار، شانس پیداکردن سینمای خوب در آن اقلیتی که باقی می‌مانند بسیار بالاتر است. لازم است این را هم بگویم که این گروه اقلیتی فیلم‌ها که سهم اندکی از تولیدات سینمایی سالانه‌ی جهان را به خود اختصاص می‌دهند، همچنان می‌توانند به شیوه‌ی منحصربه‌فردی سرگرم‌کننده باشند، آدم را به فکر فرو برند یا گاهی راه تفکر را به شیوه‌ی خاصی سد کنند.
بیشتر بخوانید:
کلوزآپی از نفرت | معرفی فیلم تاریخ مجهول آمریکایی
لعنت‌ها از آن اوست | درباره‌ی فیلم نفس، نماینده‌ی ایران در رقابت‌های اسکار
این فیلم را نبینید | معرفی داگویل اثر لارس فون تریه
